Reflectie en verloop
Hoge ambities, veelomvattend vraagstuk
De Doetank creating future startte met hoge ambities: mogelijk maken dat jonge ambtenaren zich in toenemende mate zouden laten horen in vernieuwingsvraagstukken. Een evenzo ambitieuze als lastig in te kaderen uitdaging, die vanaf het begin vooral vragen opriep. Die vragen gingen over het definiëren van kernbegrippen, afkaderen van doelstellingen, bepalen van de doelgroep, en vooral het zoeken naar een praktijk waarin ze aan de slag konden. Het team bestond uit een veelbelovende groep jonge ambtenaren met verschillende werkzaamheden binnen verschillende organisaties en met uiteenlopende achtergronden. De Doetank-leden hadden het vertrouwen en rugdekking van hun leidinggevenden om tijd en energie te steken in de Doetank, meestal voortkomend uit een behoefte binnen de organisatie om hun jonge ambtenaren bewust te maken van belangrijke verandervragen binnen hun organisaties. Verder spraken de Doetank-leden dikwijls uit dat ze niet alleen directe interesse en belangen hadden in het aanpakken van het vraagstuk, maar ook de intrinsieke behoefte om in dit team aan de slag te gaan. Enkele van hen kenden elkaar professioneel vanuit de organisatie van Serious Ambtenaar. De basis voor een succesvolle Doetank was gelegd, zo dachten we. Toch bleek het niet makkelijk om de Doetank aan het doen te krijgen.
Doetank of een denktank?
Vanaf het begin was het lastig om het juiste startpunt te kiezen. Het onderwerp was groot, veelomvattend, soms abstract. En dat had zijn weerslag op de doelstellingen die we probeerden te formuleren.
Eerst waren er de vragen over wat we eigenlijk verstonden onder vernieuwing. Waarom moet de overheid vernieuwen en hoe maak je een abstract begrip als innovatie concreet? Wat voor soort vernieuwing hebben we het eigenlijk over? En hoe relateert dat tot ons eigen werk en initiatieven die we vanuit totaal verschillende organisaties en professionele rollen al opgezet hebben? Waar zit de gemene deler?
Ook hadden we het veel over de vraag waarom juist jonge ambtenaren meer betrokken zouden moeten zijn bij het vormgeven van de overheid van de toekomst. Het debat over de beperkte mogelijkheden voor ambtenaren om na het traineeship door te stromen, de flexibele inzet van personeel en andere onzekerheden waar jonge ambtenaren in hun werk mee te maken hadden kwamen ter sprake, maar waren wat ons betreft ook exemplarisch voor de groef waar we met veel jonge ambtenaren in zitten. Wat we zochten was een diepgaander argument om te kunnen uitleggen wat de relatie was tussen jonge ambtenaren en vernieuwing. Hebben jonge ambtenaren een specifieke rol te vervullen in innovatie bij de overheid? En hoe ziet die rol er dan uit in de praktijk? Dat waren vragen waar we elkaar vonden.
Tot slot was er het voortdurende gesprek over wat de Doetank precies zou moeten gaan doen. Hoe kon een Doetank precies mogelijk maken dat jonge ambtenaren meer invloed zouden hebben in het vormgeven van vernieuwing bij de overheid? Was er een nieuw netwerk nodig? Moest het een platform worden? Wat is eigenlijk het probleem? Het bleek een lastige opgave om in de setting die we hadden gecreëerd een lijn uit te stippelen en verbinding te leggen tussen onze ideeën en de praktijk waarin we met die ideeën aan de slag wilden.
Tijdig ophouden voorkomt een nare bijsmaak
We zijn opgehouden toen we na een serie zeer energieke bijeenkomsten tot de conclusie kwamen dat de Doetank teveel de vorm begon aan te nemen van een doorlopende rondetafeldiscussie. We wilden juist verder dan een serie gesprekken die inhoudelijk voldoening gaven, maar nergens heen leidden. Dat kwam niet van de grond. De uitspraak van een observerende buitenstaander die zei: “jullie zijn gewoon een denktank, geen Doetank,” gaf de doorslag. Als we geen probleem konden definiëren waaraan we echt wat wilden doen, dan had het in stand houden van de Doetank weinig toegevoegde waarde.
Gelukkig kozen we het juiste moment. We wisten de nare bijsmaak van een ‘mislukt’ traject te vermijden. Dat blijkt ook uit het feit dat meerdere Doetank-leden hun samenwerking via verschillende andere initiatieven hebben voortgezet. Een Doetank-lid is zelfs een nieuwe Doetank gestart rond een vraagstuk dichter bij haar eigen werkpraktijk. Twee van de andere Doetank-leden hebben met de oorspronkelijke doelstelling van de Doetank besloten om zitting te nemen in het bestuur van FUTUR: het landelijke netwerk van jonge ambtenaren dat onder andere de Jonge Ambtenaar van het Jaar Verkiezing organiseert.
geschreven door: Thomas van Andel
